Duurzaam en comfortabel verwarmen

In het verduurzamen van woningen ligt de focus op het verlagen van de CO2-uitstoot. Het comfort van bewoners/gebouwgebruikers is daarbij nog wel eens van ondergeschikt belang. Een gemiste kans, vindt Mark Sprenkels, Technisch Adviseur Duurzame Warmteoplossingen bij Breman Woningbeheer. Volgens hem wordt er in het ontwerp van een duurzame verwarmingsoplossing nog te weinig rekening gehouden met de gevolgen van bepaalde keuzes op het uiteindelijke comfort.

Comfortabel binnenklimaat
EPC, BENG, gasloos, het zijn kreten die vooral aan de voorkant leidend zijn in de keuze voor een bepaalde, duurzame verwarmingsoplossing, zegt Sprenkels. “Vervolgens wordt de woning opgeleverd en blijkt het allesbehalve comfortabel wonen. Daarom proberen wij altijd alle betrokkenen op de neus te drukken dat wat we aan de voorkant ontwikkelen, ook moet leiden tot een prettige woning met een fijn en comfortabel binnenklimaat, in alle seizoenen. Het voordeel van Breman is dat we installaties niet alleen ontwerpen en installeren, maar vaak ook de service en onderhoud voor rekening nemen. Het is er dus alles aan gelegen om de behoeften van bewoners voorop te zetten, om te komen tot een betrouwbare en bedienbare (met controle over de eigen energierekening) installatie, die uitblinkt in eenvoud. Ook na oplevering is het belangrijk de gebouwgebruikers goed te informeren over de keuze van de installatie en welk comfort ze hierbij mogen verwachten.”

Nieuwbouw
De meest geijkte verwarmingsoplossing voor nieuwbouw is natuurlijk een gasloze toepassing, vervolgt Sprenkels. “We plaatsen nu in nieuwbouw vooral warmtepompen in combinatie met andere technieken zoals warmteterugwinning uit ventilatie en douchewater. Ook dan proberen we zoveel mogelijk de wensen in het voortraject mee te nemen om latere klachten over bijvoorbeeld koude luchtstromen, het ontbreken van stralingswarmte of geluidsoverlast te voorkomen. Zo kan het ontbreken van stalingswarmte opgelost worden door systemen die traag (vloerverwarming) en snel (infrarood) werken met elkaar te combineren. Geluidsoverlast is vandaag de dag steeds meer een issue. Daarbij is het belangrijk de buitenunit zodanig te positioneren dat deze geen of in ieder geval zo min mogelijk overlast bezorgt. Tot slot nemen we een potentiële koelvraag veelal mee in het ontwerp.”

Bestaande bouw
Voor de bestaande bouw is de verduurzamingsopgave complexer. Sprenkels: “We hebben te maken met een grote variëteit aan woningen van verschillende bouwjaren met verschillende soorten energiebehoeften. Als je in de bestaande bouw een verkeerd concept kiest, ga je op je neus. Van gas naar gasloos is voor veel woningen nog een te grote stap. Je zal moeten verduurzamen in geleidelijke stappen om te komen tot een warmtepompready achtige woning. Een woning met te veel warmteverlies moet je niet nu al all electric maken. Ga dan eerst isoleren om de warmtevraag te beperken. Een hybride installatie is een prima tussenoplossing, waarbij de pieklast door de gasketel wordt opgevangen. Er is vandaag nog geen onze-size-fits-all oplossing voor bestaande bouw. Het is een combinatie van, waarbij we de gasinfrastructuur zeker nog niet willen afschrijven. De inzet van groengas of waterstofgas sluiten we niet uit op termijn.”

Renovatieversneller
De installatiebranche is samen met Bouwend Nederland en Aedes, de brancheorganisatie van bouwkundige aannemers en woningcorporaties gestart met de Renovatieversneller. “Doel is om samen reproduceerbare concepten te ontwikkelen om de bestaande woningvoorraad te verduurzamen,” zegt Sprenkels. “Ook de overheid schaart zich achter het plan en stelt de nodige subsidies beschikbaar. Een uiterst positieve ontwikkeling die de komende periode ongetwijfeld zijn vruchten zal afwerpen. We merken namelijk in de markt dat vooral huiseigenaren, maar ook woningcorporaties het lastig vinden om de juiste keuzen te maken. Ook is men niet altijd op de hoogte van wat het beleid is van de regio of gemeenten in de grootschalige verduurzamingsopgave. De Renovatieversneller zal zeker een positieve bijdrage gaan leveren aan het verduurzamen van bestaande woningen.”

Meten is weten
Wat is het belang van een goede service, beheer en onderhoud? “Niemand zit te wachten op hoge onderhoudskosten,” stelt Sprenkels terecht. “De warmtepomp is vandaag ongekend populair, wat maakt dat er een enorme wildgroei van aanbieders ontstaat. We maken ons soms wel eens zorgen of van al die merken op termijn reserveonderdelen beschikbaar zijn, laat staan dat ze nog bestaan. Het is onmogelijk om onze monteurs alle kennis mee te geven van de verschillende merken. Als Breman kiezen we bewust voor een aantal voorkeursleveranciers die garanties bieden ten aanzien van de betrouwbaarheid, goedwerking en beschikbaarheid van reserveonderdelen, maar ook ondersteuning bieden in de vorm van training van onze medewerkers. Omdat wij alles in één hand houden, van ontwerp en installatie tot service en onderhoud, verzamelen we ontzettend veel informatie over de werking van installaties. Die kennis en informatie komt goed van pas bij volgende projecten.”