Kaastempel in de polder

CONO, een coöperatie van 500 veehouders, wenste in 2006 de verouderde Kaasmakerij te vervangen. En te blijven in de Beemster, vanuit de gedachte dat de productie van de Beemsterkaas thuishoort in de Beemster, sinds 1999 Unesco werelderfgoed. Het ontwerp van de nieuwbouw gaat dan ook op in de polder, maar is desondanks uiterst bijzonder.

Op de schaal van de polder dient het ontwerp van de Kaasmakerij de openheid van het landschap. Mathematische studie toont aan, dat één smal langgerekt gebouw het meest voorziet in de openheid van het landschap. De landscraper benut de diepte van het kavel, oogt vanaf de weg smal en laat ruimte voor het landschap en de wolkenlucht.

De stolp, dé bouwsteen van de Beemster, componeert voort op de karakteristieken van de Beemsterpolder, zoals de geometrie in de constructie van het vierkant met het piramidale dak en de maatverhoudingen van de gulden snede. De stolpboerderij hoort bij het landschap, maar omgekeerd versterkt de stolp het landschap.
Bij het ontwerpen van de Kaasmakerij is getracht om een synergie van het gebruik, de constructie en de verbinding met het landschap, zo kenmerkend voor de stolp, op een eigen wijze tot stand te brengen. Door het gebouw te componeren als een ruimtelijke constructie met een sterk ritme in de diepte van het kavel, geheel ingevuld met glasvlakken. Het gebouw maakt door haar transparantie het kaasmaken zichtbaar in het landschap en omgekeerd lijkt het landschap door te lopen tot in het gebouw.

Dat het ontwerp geslaagd is, blijkt uit de waardering voor de Kaasmakerij die werd uitgeroepen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2015 in de categorie Identiteit & Icoonwaarde. De jury rept van ‘een kaastempel’ en concludeert: “Er is op dit moment geen beter bedrijfsgebouw te vinden dan dit majestueuze complex.” Ook heeft de nieuwbouw de ARC14 Architectuurprijs in de wacht gesleept.